Những điều mẹ cần biết về sốc nhiệt ở trẻ

Theo các chuyên gia từ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP. Hồ Chí Minh), sốc nhiệt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể của bé tăng quá cao (40 – 41 độ C) do môi trường nóng bức và cơ thể không thể giải phóng nhiệt hiệu quả. Tình trạng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của bé nếu không được điều trị kịp thời.

Mẹ cần phân biệt giữa sốc nhiệt và sốt ở bé. Sốt thường xuất hiện khi bé bị nhiễm trùng hoặc viêm, có thể kiểm soát bằng thuốc hạ sốt. Trong khi đó, sốc nhiệt không đáp ứng với thuốc hạ sốt và cần có phương pháp xử trí khác.

Các bác sĩ phân loại sốc nhiệt thành hai dạng chính:

Sốc nhiệt thông thường

• Thường gặp ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, thần kinh hoặc các bệnh lý nền khác
• Xảy ra khi bé tiếp xúc với môi trường nóng trong thời gian dài

Sốc nhiệt do hoạt động

• Thường gặp ở trẻ khỏe mạnh khi vận động nhiều
• Xảy ra khi bé hoạt động thể chất mạnh trong môi trường nóng bức

Mẹ cần biết rằng: Sốc nhiệt có thể biểu hiện dưới dạng say nắng hoặc say nóng

Say nắng xảy ra khi bé tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Say nóng xảy ra khi bé ở trong môi trường nhiệt độ cao như phòng máy lạnh hỏng, xe đóng kín, nhà mái tôn…

Mẹ nhận biết triệu chứng say nắng ở bé như thế nào?

Say nắng xảy ra khi thời tiết nắng nóng làm nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể bé không kịp điều chỉnh nhiệt độ thông qua việc giãn nở mạch máu và đổ mồ hôi. Khi đó, thân nhiệt của bé có thể tăng lên trên 40 độ C.

Điều đáng lưu ý là thân nhiệt của bé tăng nhanh hơn người lớn từ 3-5 lần. Nguyên nhân là do diện tích bề mặt cơ thể của bé lớn hơn so với trọng lượng, khiến bé hấp thụ nhiệt nhanh nhưng lại mất nhiệt chậm.

• Các triệu chứng sớm mẹ cần chú ý: Say nắng ở bé thường bắt đầu với các dấu hiệu kiệt sức do nóng khi thân nhiệt dưới 40 độ C, bao gồm: chuột rút ở chân/tay/bụng, mệt mỏi, tiêu chảy, chóng mặt, đau đầu, cáu kỉnh, khó phối hợp vận động, buồn nôn và nôn mửa, ngất xỉu.

Khi bé kiệt sức vì nóng, mặc dù nhận thức vẫn bình thường nhưng bé có thể có các biểu hiện như: tim đập nhanh, nổi da gà, huyết áp thấp, da nhợt nhạt và đổ nhiều mồ hôi.

Mẹ cần đặc biệt lưu ý: Nếu không cho bé uống đủ nước và nghỉ ngơi kịp thời, tình trạng kiệt sức có thể nhanh chóng chuyển thành sốc nhiệt.

• Các triệu chứng nghiêm trọng mẹ cần theo dõi: Say nắng có thể gây ra những thay đổi về tinh thần như: cáu kỉnh dữ dội, lú lẫn, ảo giác, nói lắp, đau đầu dữ dội. Khoảng 50% trường hợp bé bị say nắng sẽ đổ mồ hôi, và đặc biệt da bé sẽ nóng, đỏ bừng hơn bình thường.
• Các triệu chứng nguy hiểm cần đưa con đến bệnh viện ngay

Mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay khi thấy các dấu hiệu: mệt lả, bứt rứt, da xanh tái. Đặc biệt, tình trạng hôn mê, co giật là dấu hiệu rất nguy hiểm.

Những tác hại nghiêm trọng của sốc nhiệt đến sức khỏe trẻ

Theo các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương, khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể bé sẽ có phản ứng tự nhiên để điều chỉnh nhiệt độ như giãn mạch máu và tiết mồ hôi. Tuy nhiên, khả năng điều hòa thân nhiệt của mỗi bé có giới hạn và ngưỡng khác nhau. Khi cơ thể không thích nghi kịp với nhiệt độ môi trường tăng cao đột ngột, bé sẽ mất nhiều nước qua mồ hôi, dẫn đến nhiều biến đổi nghiêm trọng như:

• Sốt cao trên 40°C
• Buồn nôn và nôn
• Da nóng, khô và đỏ
• Nhịp tim tăng nhanh, khó thở
• Rối loạn ý thức, nói lắp
• Mất kiểm soát hành vi
• Co giật hoặc hôn mê
• Đau đầu dữ dội

Mẹ Cần Làm Gì Khi Bé Bị Sốc Nhiệt?

Khi bé có dấu hiệu sốc nhiệt, mẹ cần giữ bình tĩnh và thực hiện ngay các bước sau để bảo vệ sức khỏe của bé:

• Gọi ngay cho bác sĩ hoặc dịch vụ cấp cứu.
• Đưa bé đến nơi mát mẻ, thoáng khí. Dùng khăn ẩm mát lau người cho bé và sử dụng quạt để giảm nhiệt. Lưu ý quan trọng: Thuốc hạ sốt như Ibuprofen hoặc Paracetamol không có tác dụng trong trường hợp say nắng, say nóng.
• Trong trường hợp bé bị hôn mê, mẹ cần gọi hỗ trợ và tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức.
• Nếu bé vẫn tỉnh táo, cho bé uống nước mát từng ly nhỏ mỗi 15 phút cho đến khi tình trạng được cải thiện.
• Theo dõi sát nhiệt độ cơ thể và nhịp tim của bé trong thời gian chờ đợi cấp cứu.

Mẹ cũng cần lưu ý về tình trạng mệt lả do nóng – một vấn đề thường gặp ở trẻ trong mùa hè, đặc biệt khi bé hoạt động nhiều dưới trời nắng nóng. Khi bé có các dấu hiệu như da lạnh và nhợt nhạt, đổ mồ hôi nhiều, hoa mắt, ngất xỉu hoặc mệt lả, mẹ cần:

• Liên hệ với bác sĩ ngay.
• Đặt bé nằm nghỉ ở nơi mát mẻ, thông thoáng.
• Cho bé uống nước mát định kỳ mỗi 15 phút cho đến khi bé tỉnh táo trở lại.
• Sau khi bé đã uống được 2-3 ly nước, đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ kiểm tra tình trạng mất nước và có phương pháp điều trị phù hợp.
• Tiếp tục cho bé uống nước trong quá trình di chuyển đến cơ sở y tế.

Những việc tuyệt đối không làm khi con bị sốc nhiệt: 

• Không cạo gió cho bé
• Không xức dầu nóng lên người bé
• Không quấn kín người bé

5 Biện Pháp Phòng Tránh Say Nắng Và Cảm Nóng Hiệu Quả Cho Bé

Trước khi tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa say nắng cho bé, mẹ cần hiểu rằng trẻ em là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với thời tiết nắng nóng. Không chỉ nhiệt độ cao mới gây nguy hiểm, mà còn nhiều yếu tố khác như thiếu không khí, mất nước hay trang phục không phù hợp cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Một ví dụ điển hình để mẹ dễ hình dung: Khi nhiệt độ ngoài trời 36°C nhưng bé được nghỉ ngơi trong bóng râm thoáng mát, nguy cơ say nắng sẽ thấp hơn so với khi bé chạy nhảy dưới trời nắng 32°C. Đặc biệt nguy hiểm với trẻ sơ sinh, chỉ cần để bé trong ô tô đóng kín ở nhiệt độ 25°C cũng có thể gây say nóng do thiếu oxy và ánh nắng chiếu trực tiếp.

Dưới đây là những phương pháp hiệu quả mẹ có thể áp dụng:

• Bổ sung nước và dinh dưỡng đầy đủ: Việc uống đủ nước là yếu tố quan trọng hàng đầu để phòng tránh mất nước và say nắng cho bé. Mẹ cần cho bé uống nước thường xuyên, đặc biệt trước, trong và sau khi bé hoạt động ngoài trời. Mẹ có thể đa dạng thức uống bằng nước trái cây hoặc nước ép tự nhiên để tăng hương vị cho bé. Bên cạnh việc uống đủ nước, mẹ cũng nên chú ý đến việc bổ sung men vi sinh để tăng cường sức đề kháng cho bé trong mùa nắng nóng. Men vi sinh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ tiêu hóa của bé, đặc biệt khi thời tiết nắng nóng dễ khiến bé bị rối loạn tiêu hóa và mất nước. Việc bổ sung men vi sinh sẽ giúp:

• • Duy trì hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh
  • Giúp cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn
  • Phòng ngừa các vấn đề về tiêu hóa
  • Tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cho bé Tuy nhiên, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về loại men vi sinh và liều lượng phù hợp với độ tuổi của bé.

• Lựa chọn trang phục phù hợp: Mẹ nên chọn quần áo cotton thoáng mát, có khả năng thấm hút mồ hôi tốt và màu sáng cho bé. Tránh sử dụng quần áo dày, bó sát hoặc chất liệu tổng hợp vì có thể gây khó chịu và cản trở việc thoát nhiệt.
• Hạn chế hoạt động ngoài trời: Thời điểm từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều là khoảng thời gian nhiệt độ cao nhất trong ngày. Mẹ cần hạn chế cho bé ra ngoài trong khung giờ này. Trong trường hợp cần thiết, mẹ nên trang bị mũ rộng vành, kính râm và tìm nơi có bóng râm cho bé.
• Đảm bảo môi trường trong nhà mát mẻ: Mẹ cần điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp bằng điều hòa hoặc quạt, đặc biệt là phòng ngủ của bé. Nhiệt độ cần duy trì ở mức vừa phải, tránh quá lạnh hoặc quá nóng để bé thích nghi tốt.
• Hướng dẫn bé tự bảo vệ: Mẹ cần dạy bé nhận biết các dấu hiệu của say nắng và cách phòng tránh. Khi bé cảm thấy mệt mỏi hoặc quá nóng, bé cần biết tìm nơi mát mẻ để nghỉ ngơi và uống nước kịp thời.

Lời Khuyên Từ Bio4STOP Cho Mẹ

Say nắng và sốc nhiệt là tình trạng cực kỳ nguy hiểm với trẻ em, bởi thân nhiệt của các bé tăng nhanh gấp 3-5 lần so với người lớn. Điều này khiến trẻ dễ bị tổn thương hơn trong thời tiết nắng nóng mùa hè.

Để bảo vệ con yêu, mẹ cần chú ý những điều quan trọng sau:

• Quan sát kỹ các dấu hiệu cảnh báo sớm như mệt mỏi, đau đầu hoặc buồn nôn.
• Xử lý kịp thời khi bé có dấu hiệu say nắng: đưa bé vào nơi mát mẻ, hạ nhiệt cơ thể và cho bé uống nước từ từ.
• Thực hiện phòng ngừa hàng ngày: cho bé mặc quần áo thoáng mát, uống đủ nước và tránh ra ngoài vào giờ nắng gắt.

Khi bé sốt cao, co giật hoặc có dấu hiệu ngất, hãy đưa bé đến cơ sở y tế ngay lập tức. Với sự chăm sóc chu đáo và đúng cách của mẹ, bé yêu sẽ vượt qua mùa hè này một cách khỏe mạnh và an toàn.

Đội ngũ chuyên gia của Bio4STOP luôn sẵn sàng tư vấn miễn phí và giải đáp mọi thắc mắc của mẹ qua hotline 094.399.6568. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng mẹ trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho thiên thần nhỏ!